Monte de Ancos: lugar de lendas e tradicións
Ler en Galego Leer en Castellano
ANCOS, TERRITORIO ÁRTABRO
Para poñernos en situación, o monte de Ancos foi nomeado por
numerosos historiadores como un dos xacementos mais importantes de toda a
comarca pola súa situación estratéxica, dominando toda a ría a máis de 260
metros de altitude e formada por un total de tres cumios, sendo este o de maior
altura.
Na actualidade case non quedan vestixios do que foi un
poboado celta, xa que o antigo castro foi destruido prácticamete na súa
totalidade por unhas obras sobre a pista de acceso, a cal delimita a lonxitude
do milenario asentamento. De planta ovalada con dous recintos amurallados e un
foso entre ambolos dous, o seu conxunto debía de ser dunhas dimensións bastante
considerables, demostrando unha vez máis a importancia de estas terras.
Libunca, a famosa capital dos ártabros, asociase por moitos
autores a estas terras, non habendo probas, pero si indicios da
existencia de esta cidade. Temos que situarnos antes da
expansión do imperio romano, cando múltiples tribus celtíberas poboaban estas
terras, sendo o caso dos ártabros, asentados nas rías de Ferrol e A
Coruña.
CASADELOS E ANCOS: TERRA DE LENDAS E TRADICIÓNS
Non é cuestión do azar que a vila de Neda conte cun
repertorio de lendas e tradicións infinitas; as terras máxicas de Ancos e
Casadelos atestiguan historias de máis de mil anos de antiguedade.
LENDA DE AUREANA
Érase unha vez un home nas terras de Casadelos que tiña tres
fillas: Laureana, Ana e Aureana. Tras morrer a nai, o home casou con outra
muller, a que moitos tiñan por meiga. Por envexa das fillas do seu marido, un
día convertíunas en tres queixos para logo comelos. Ao cortar o primero dos
queixos cae un raio que partiu unha árbore nas portas da casa, saíndo das súas
raíces tres cabalos. As fermosas Laureana, Ana e Aureana transformáronse para
poder así fuxir da súa malvada madrastra. Pero unha delas estaba coxa, xa que a
meiga déralle tempo a cortar parte dun queixo, quedando para sempre presa a
aquel lugar. Co paso dos anos, este cabalo transformouse en fonte, a famosa
fonte de Laureana.
No ano 2000 celebróuse a primeira Feira celta de Aureana no
entorno do monte de Ancos co obxetivo de promulgar e manter as tradicións
locais.
A NOITE MEIGA DE SAN XOAN E A GALIÑA DE OURO
A noite máis máxica do ano, a máis longa, non podía deixar
de estar presente en estas terras. Conta a lenda como nos albores do verán,
pódese ver unha galiña de ouro cos seus poliños dar unha volta a fonte para
logo volver esconderse nas augas da mesma ata o seguinte ano.
UN MONTE OCO CHEO DE AUGA
Outra lenda relacionada con este máxico lugar é a que conta
como todo o monte é oco e está cheo de auga, correndo perigro constante a vila
xa que calquer día pode estoupar e inundar todo o val.
SOL, AUGA E LUME: ELEMENTOS CLAVE PRESENTES NAS NOSAS TRADICIÓNS
De todas estas lendas podemos deducir varias cuestións. A
primeira e máis importante é a presenza indiscutible de elementos clásicos do folclore
rural galaico como son o lume, a auga e o astro rey.
Os nomes de Laureana e Aureana teñen unha clara etimoloxía referente a o
ouro/aureus e a asociación coa noite de San Xoán, onde o lume cobra especial
importancia. Non podemos esquecer a importancia da auga, presente na lenda da
fonte e de vital importancia para os nosos antepasados ártabros.
Outra cuestión curiosa é como a pesar da sustitución de
tradicións pre cristiáns, as xentes sobre todo do rural seguen mantendo
pequenos “ritos” ou costumes que ainda perduran, descoñecendo en moitos casos que estas teñen centos de anos de antiguedade, herdadas dos antigos moradores da
famosa e misteriosa Libunca.
Bibliografía
- Victor Alonso Troncoso (Ed): Ferrolterra Galaico - Romana
- www.turismo.gal
- www.neda.es
Comentarios
Publicar un comentario